Witamina A

A jA?
A o mnie to zapomnieli. Niewiele osób wie, że nawet małe niedobory witaminy A w organizmie są przyczyną zwiększonej podatności na infekcje. O witaminie A niewiele się mówi. Większość z nas postrzega ją w kontekście soku z marchwi na dobry wzrok.

A co ja daję?
Na liście moich zasług jako witaminy jest przede wszystkim dbałość o odporność na infekcje i zakażenia bakteryjne. Dbam również o wzrok, skórę, włosy i paznokcie, właściwie to prawie o wszystko dbam.

Dywidenda w postaci zdrowia
Żeby założyć spółkę trzeba do niej coś wnieść. Nasze ciało właśnie to taka spółka, żeby czerpać zyski w postaci zdrowia trzeba coś wnieść w postaci składników odżywczych.

Wkład A
Witamina A to właśnie jeden z wielu udziałów w naszej spółce, która składa się z organicznych związków chemicznych zaliczanych do retinoidów (z których najważniejszy jest retinol), pełniących w organizmie funkcję niezbędnego składnika pokarmowego, rozpuszczalnej w tłuszczach witaminy. W pożywieniu pochodzenia zwierzęcego podstawową formą, w jakiej ona występuje, jest ester – palmitynian retinolu, który w jelicie cienkim ulega deestryfikacji do alkoholu – retinolu.

Głównym źródłem aktywnych form witaminy A w organizmie jest spożywana z pokarmem pochodzenia roślinnego prowitamina A (głównie β-karoten). Enzymem przekształcającym w organizmie człowieka β-karoten w retinal jest dioksygenaza β-karotenowa.

Kręci się w głowie
NIektórym w głowie może się zakręcić od tych wszystkich przemian naszej skomplikowanej natury, więc drastycznie upraszczam. Aby organizm mógł mieć w sobie witaminę A trzeba mu ją dostarczyć w postaci beta karotenu i retinolu.

Prezentacja
Na witaminę A składa się retinol i beta-karoten. Retinol jest pochodzenia zwierzęcego a beta-karoten roślinnego.
Retinol
Retinol to aktywna forma witaminy A. Nazwa retinol pochodzi od retina – siatkówka oka bo witamina A odgrywa kluczową rolę w procesach widzenia. Źródłem retinolu jest wątroba, tłuste ryby, sery.
Karotenoidy to ciemne barwniki (pigmenty) znajdujące się w roślinach. Karoten jest związkiem, dzięki któremu ludzki organizm we współpracy z nienasyconymi kwasami tłuszczowymi i enzymami wątrobowymi wytwarza witaminę A.
Istnieje ponad 500 znanych karotenoidów. Jednym z nich jest właśnie beta-karoten. Beta-karoten jest przeciwutleniaczem. Przeciwutleniacze chronią komórki przed uszkodzeniami spowodowanymi przez substancje zwane wolnymi rodnikami. Uważa się, że wolne rodniki przyczyniają się do pewnych chorób przewlekłych i odgrywają rolę w procesie starzenia.

Funkcje karotenoidów
Jak już wspomniano Karotenoidy w żywności pochodzenia roślinnego mają właściwości ochronne, polegające na zdolności wychwytywania wolnych rodników. Dlatego przypisuje im się własności zmniejszające ryzyko zachorowania na raka. Najogólniej rzec można, że produkty zawierające karotenoidy zmniejszają utlenianie i obniżają ryzyko powstawania zmian nowotworowych.
Oczywiście w tym kierunku przeprowadzono już dawno wiele badań. Jedno z badań (Cooper 1996 r.) dowodziło, że przyjmowanie beta karotenu zmniejsza ogólną śmiertelność chorych na raka o 40% .

Pomarańczowe dzieci
Wielu rodziców podaje swoim maluchom sok z marchwi w postaci przecierów. Tzw. “kubusie”, aż dzieci zmieniają kolor.
Żeby dostarczyć maluchom beta-karotenu nie trzeba ich “faszerować” tzw. kubusiami zwłaszcza, że tego typu przeciery są dosyć syte i dzieci nie chcą nic innego potem jeść, oprócz tego taki soczki mają dużo cukru a u niektórych mogą wywoływać zaburzenia pokarmowe np w postaci zaparć.
Niemowlęta nie mają enzymu karotenazy, który przekształca prowitaminę A – karoten (np. w sokach z marchwi) w witaminę A. Enzym ten zaczyna działać dopiero u dzieci starszych. W związku z tym niemowlętom trzeba podawać normalną witaminę A, bowiem tylko taka jest przyswajalna dla organizmu niemowlęcia. Karoten jest wydalany w postaci niewykorzystanej.
Co mi dolega, że mnie nie ma ?
Co może powodować , że witamina A nie jest przez nasz organizm wchłaniania i przyswajana?
Kiedy w naszym organizmie mamy niedobór cynku lub żelaza to sprzyjają one niedoborowi witaminy A, a jednocześnie utrudniają jego leczenie.
Problem z niedoborem witaminy A mają osoby chorujące na celiakię, choroby zapalne jelit, chorobę Leśniowskiego-Crohna, niewydolność trzustki czy kamicę żółciową oraz choroby wątroby. Niedobór witaminy A również występuje u posiadaczy pasożytów w przewodzie pokarmowym.
Wpływ również ma palenie tytoniu i nadużywanie alkoholu – powoduje zmianę aktywności enzymów uczestniczących w prawidłowym metabolizmie witaminy A i uniemożliwia jej prawidłowe działanie.
A gdy mnie nie ma to jak to widać?

Przy niedoborach witaminy A organizm bez skomplikowanych narzędzi nam to sygnalizuje poprzez:
DZWONIENIE W USZACH
wysuszona skóra wokół łokci, kolan, ramion
wysuszone gałki oczne , nie występowanie łez
spadek odporności
podatność na infekcje bakteryjne i wirusowe
trudne gojenie się ran
trudności z widzeniem tzw. “kurza ślepota”
łamliwe i suche włosy
podłużne bruzdy na paznokciach, kruche paznokcie
zaburzenia łaknienia
większa podatność na infekcje skórne i błon śluzowych
zaburzenia płodności
tendencja do tworzenia się kamieni, piasku
niedobór w czasie wzrostu zębów u dzieci może powodować krzywy i nieprawidłowy wzrost zębów
skłonności do biegunek
wypryski, trądzik

Brzmi jeszcze groźniej. Skutki braku ciąg dalszy:
– xerophthalmia – zeskórnienie spojówki i rogówki
– keratomalacja – rozmiękczenie rogówki
– blepharitis – ropny i suchy nieżyt powiek
– hyperaemia – przekrwienie spojówek
– hemeralopia – ślepota zmierzchowa (kurza ślepota)
– atrophia = zanik gruczołów potowych i łojowych
– metaplasia = metaplazja (złuszczanie) nabłonka ucha środkowego, nosa, krtani, tchawicy, oskrzeli i układu moczowego
– degeneratio = degeneracja nabłonka kanalików nasiennych
– metaplazja endometrium macicy

Super duet A+C
Trądzik atakuje wiele osób w różnym wieku. To nie tylko estetyczna uciążliwość, ale również ból. Cynk odgrywa tutaj kluczową rolę bo wzmaga i przedłuża działanie witaminy A, stabilizuje strukturę błon komórkowych i reguluje przemiany cukrów oraz białek.Wzmaga procesy regeneracji skóry, działa przeciwzapalnie i przeciwwysiękowo.

Podsumowując
Witamina A wspomaga procesy odpornościowe i biorącej udział w zapobieganiu zakażeniom górnych dróg oddechowych czy przewodu pokarmowego. Działa ochronnie na skórę, błony śluzowe oraz tkankę nabłonkową – współuczestniczy w produkcji śluzu chroniącego nabłonki, dzięki czemu bierze udział w zapobieganiu zakażeniom dróg rodnych, dróg moczowych i skóry. Wspomaga procesy odpornościowe Dzięki właściwościom przeciwutleniającym chroni przed działaniem wolnych rodników.