Goździki na ból zęba i nie tylko
Goździki na ból zęba i nie tylko – Goździki to dobrze znana korzenna przyprawa. Większości z nas kojarzą się one z okresem zimowym, kiedy to częściej używa się mocnych, rozgrzewających dodatków do potraw. Tymczasem goździki świetnie sprawdzają się nie tylko w kuchni, lecz także w aromaterapii i lecznictwie. Goździki to nie kwiaty, a zasuszone, nierozwinięte jeszcze pąki kwiatów wiecznie zielonego drzewa goździkowego rosnącego w klimacie tropikalnym, głównie w krajach afrykańskich i azjatyckich. Zamknięte, różowe pąki kwiatowe zbierane są na krótko przed kwitnieniem, a następnie suszone i odymiane, dzięki czemu zyskują ciemnobrunatną barwę. Goździki swój piekący smak zawdzięczają olejkowi znajdującemu się w pąkach (w ilości 15–20%). Charakterystyczny zapach daje im eugenol – środek wykorzystywany w stomatologii do leczenia kanałowego zębów. Wśród przypraw wyróżniają się tym, że zawierają największą ilość olejku lotnego, a także seskwiterpeny, garbniki, terpeny, żywice i woski. Goździki należą do najstarszych przypraw w dziejach ludzkości. W Chinach znano je już 300 lat p.n.e., wspomina o nich także w swoim dzienniku Marco Polo jako o środku niwelującym nieprzyjemny zapach z ust.
Roślina lecznicza i aromaterapeutyczna
Goździki używane są od wieków w naturalnej medycynie chińskiej i ajurwedyjskiej, ale cieszą się również uznaniem zachodniego świata nauki i znajdują zastosowanie w medycynie, głównie w stomatologii. Goździki można żuć niczym cukierki (wskazane 1–3 sztuki dziennie), co odświeża oddech, działa przeciwpróchniczo i łagodzi bóle zębów.
Osoby, które mają problem z nieświeżym oddechem, mogą stosować płyn do płukania ust sporządzony właśnie z goździków. Jedną łyżkę stołową wysuszonych pąków kwiatowych zalewamy szklanką wrzątku. Po wystudzeniu i odcedzeniu wywar wykorzystujemy po każdym myciu zębów. Jeśli chcemy osiągnąć natychmiastowy efekt świeżości, możemy również przegryźć i przeżuć kilka goździków.
Goździkowe odświeżanie oddechu
Tę właściwość znali już starożytni Chińczycy. Zgodnie z obyczajem panującym na dworze cesarza zwracający się do niego dworzanie musieli trzymać w ustach kilka goździków, aby ich oddech zachowywał świeżość.
Na ból zęba i nie tylko
Goździki mają silne działanie antyseptyczne i skutecznie uśmierzają ból. Rozgnieciony goździk można przyłożyć do bolącego miejsca. Dobrze sprawdza się także dostępny w aptece olejek goździkowy. Preparat polecany jest również na bóle reumatyczne: wystarczy niewielką ilość olejku regularnie wcierać w bolące miejsce.
Goździki w walce z rakiem
Goździki na ból zęba i nie tylko – Japońscy naukowcy odkryli, że goździki, podobnie jak wiele przypraw, zawierają przeciwutleniacze. Pomagają one zapobiegać uszkodzeniom komórek, co z kolei chroni przed rakiem. Mają zdolność neutralizowania wolnych rodników, które rozpoczynają reakcję łańcuchową procesów niszczących komórki. Z drugiej strony w warunkach laboratoryjnych eugenol wykazał podwójne działanie: pro- i przeciwrakowe. W tym momencie naukowcy nie są pewni, które z nich jest silniejsze. Jeśli ktoś chorował lub choruje raka, nie powinien stosować za dużo goździków. Sproszkowane goździki uważane są za nietoksyczne wyłącznie dla osób zdrowych i kobiet nieciężarnych.
Goździki w walce z wolnymi rodnikami
Można powiedzieć, że goździki są leczniczą bombą atakującą wolne rodniki. Te ostatnie przyczyniają się do rozwoju wielu groźnych chorób: nadciśnienia, cukrzycy, bezpłodności, miażdżycy i nowotworów, osłabiają organizm i przyspieszają proces starzenia. Liczne związki przeciwutleniające bez wątpienia oczyszczają ciało z toksyn. Udowodniono, że skutecznie usuwają z ustroju trucizny fenolowe i indolowe. Dzięki eliminowaniu wolnych rodników proces starzenia się organizmu przebiega wolniej, spada również ryzyko powstawania nowotworów. Goździki mają też właściwości dezynfekujące: wzmacniają układ odpornościowy i likwidują szerzące się w organizmie infekcje.
Goździki przeciw gruźlicy
Doktor Courment dowiódł, że rozcieńczenie 0,05 eugenolu z goździka wystarcza, aby zabić bakcyle gruźlicy (potwierdził to dr Gattefosse w 1990 r).
Działanie przeciwzapalne i antygrzybiczne
Goździki są bogate w takie związki, jak: magnez, wapń, witaminy A, C i K, kwasy omega-3 i flawonoidy, które wzmacniają układ odpornościowy. Olej z pąków zawiera sporo eugenolu, mającego silne działanie przeciwzapalne i antygrzybiczne. Dlatego wyciąg z goździków jest często wykorzystywany w przypadku chorób grzybiczych skóry i jako środek wzmacniający ogólną odporność organizmu na wirusy.
Medycyna naturalna
Pąków drzewa goździkowego od stuleci używa się w medycynie naturalnej. Dawni chińscy lekarze stosowali je na niestrawność i biegunki. Służyły również jako afrodyzjak. Z kolei w Indiach uzdrowiciele zalecali goździki na problemy z drogami oddechowymi. W krajach tropikalnych do dziś pąki te przydają się w leczeniu takich chorób, jak świerzb, cholera, malaria i gruźlica.
Działanie relaksacyjne
Dowiedziono, że goździki zdają egzamin jako lek na stres. Żucie pąków przed snem usuwa zmęczenie psychiczne po aktywnym dniu i pomaga pozbyć się kłopotów z bezsennością. Terapię opartą na goździkach często zaleca się pacjentom cierpiącym na utratę pamięci lub depresję.
Warto pamiętać
Goździki najlepiej kupować całe, a nie sproszkowane, gdyż tracą wówczas swoje cenne właściwości. Jeśli zechcemy użyć goździków w postaci sproszkowanej, możemy zmielić pąki w młynku do kawy. Przed zakupem goździków należy ścisnąć pąki palcami. Powinien ulotnić się silny, aromatyczny zapach, a pąki powinny być lekko oleiste w dotyku.
Goździki na ból zęba i nie tylko