witamina E źródło witaminy E

Witamina E = Członkowie E-rodziny ich role i zadania

 

Witamina E jest rodziną strukturalnie podobnych ośmiu przeciwutleniaczy, które są podzielone na dwie grupy:

Tokoferole: alfa-tokoferol, beta-tokoferol, gamma-tokoferol i delta-tokoferol.

Tokotrienole: alfa-tokotrienol, beta-tokotrienol, gamma-tokotrienol i delta-tokotrienol.

Witamina E jest rozpuszczalna w tłuszczach i najlepiej z tłuszczami wchłania się do krwiobiegu. Witamina E jest jednym z najsilniejszych przeciwutleniaczy – chroni komórki przed przedwczesnym starzeniem i uszkodzeniem wywołanym przez wolne rodniki.

Główną rolą witaminy E jest działanie przeciwutleniające, zmniejszające stres oksydacyjny i ochrona kwasów tłuszczowych zawartych w błonach komórkowych przed działaniem wolnych rodników. Właściwości przeciwutleniające witaminy E są wzmocnione przez inne składniki odżywcze, takie jak witamina C, witamina B3 i selen. W wysokich dawkach witamina E zmniejsza zdolność krzepnięcia krwi.

Alfa-tokoferol dzięki obecności białka transportującego (α-TTP), stanowi około 90% witaminy E we krwi i jest najczęściej występującą formą. Należy jednak pamiętać, że każdy „członek rodziny” witaminy E pełni unikatowe funkcje biologiczne. Mieszanki tokoferoli i tokotrienoli wykazują znacznie silniejsze działanie przeciwutleniające niż sam alfa-tokoferol i są znacznie lepiej wchłaniane do komórek. Alfa-tokotrienol znacznie lepiej chroni przed rodnikami peroksylowymi i utlenianiem tłuszczów niż alfa-tokoferol. Gamma-tokotrienol znacznie lepiej chroni mitochondria neuronów przed stresem oksydacyjnym niż alfa-tokoferol. Dzieje się tak ze względu na znacznie lepsze wchłanianie tokotrienoli do wnętrza komórki – nawet do 70 razy bardziej efektywne niż tokoferoli! Tokotrienole wykazują też silniejsze działanie antyoksydacyjne, średnio 50 razy silniejsze przy ochronie przed oksydacją tłuszczów! Dlatego bardzo ważne jest spożywanie pełnego spektrum witaminy E –  wszystkich 8 form, ponieważ suplementacja tylko jego najpopularniejszą formą alfa-tokoferolem może obniżać poziom innych tokoferoli i tokotrienoli we krwii oraz tkankach.

Silna E-rodzina walczy z chorobami

Pełne spektrum witaminy E zwiększa znacznie obszar jej stosowania, może być pomocna w profilaktyce przeciwzawałowej i przeciwzakrzepowej, zmniejsza podatność na siniaki i żylaki oraz poprawia krążenie. Odpowiedni poziom tokoferoli i tokotrienoli może pomagać przy chorobach układu nerwowego i mózgu, chorobach skóry – szczególnie przy egzemie, trądziku i łuszczycy. Wpływa też dobrze na regulację hormonalną i płodność kobiet oraz mężczyzn. Przyczynia się także do zmniejszenia ryzyka wystąpienia chorób cywilizacyjnych, takich jak nowotwory, osteoporoza i cukrzyca, przy której także może zmniejszyć zapotrzebowanie na insulinę.

Przyjmowanie z dietą mieszanki tokoferoli i tokotrienoli znacznie zmniejsza ryzyko zachorowania na raka piersi. W badaniu opublikowanym przez D.C. Schwenke w „The Journal of Nutritional Biochemistry” ze stycznia 2002 r.: kobiety płodne z dziedzicznym ryzykiem zachorowania na raka piersi miały mniejsze ryzyko zachorowania o 90%, kobiety płodne bez dziedzicznego ryzyka o 50%, w przypadku kobiet po menopauzie z dziedzicznym ryzykiem zachorowania na raka piersi prawdopodobieństwo zachorowania zmniejszyło się o 30% a wśród kobiet po menopauzie bez dziedzicznego ryzyka o 50%.

Badanie Q Jiang i wsp. opublikowane w  czasopiśmie naukowym United States National Academy of Sciences sugeruje, że obecność gamma-tokoferolu lub mieszanki tokoferoli i tokotrienoli przyczynia się do obumierania komórek raka prostaty, przerywając szlak de novo sfingolipidozy, bez negatywnego wpływu na zdrowe komórki. Badania: J.K. Srivastava i wsp. opublikowanym w czerwcu 2006 r. w „Biochemical and Biophysical Research Communications”; W. Weng-Yew i wsp. opublikowanym w 2009 r. w „Nutrition and Cancer”; M.K. Agarwal i wsp. opublikowanym w lutym 2004 r. w „Cell Cycle” i Takahiro Eitsuka opublikowanym w październiku 2016 r. w „International Journal of Molecular Sciences” sugerują, że tokotrienole lub tokotrienole w połączeniu z chemioterapią mogą pomóc w walce z nowotworem prostaty poprzez: wywołanie apoptozy komórek rakowych – naturalnego procesu zaprogramowanej śmierci komórki w organizmie, możliwość uaktywnienia genów hamujących rozwój nowotworów oraz zapobieganie angiogenezie – procesowi tworzenia się naczyń krwionośnych dostarczających substancje odżywcze – w guzach nowotworowych.

Istnieje wiele badań na ludziach i zwierzętach potwierdzających, że zewnętrzne stosowanie witaminy E zwiększa ochronę przed oparzeniami słonecznymi wywołanymi promieniowaniem UVB. Dzięki silnemu działaniu przeciwutleniającemu zapobiega wystąpieniu uszkodzeń komórek nawet do 8 godzin po ekspozycji na promieniowanie UVB, choć najefektywniejsza jest zastosowana bezpośrednio po ekspozycji. Co ciekawe, w badaniu Y. Yamady opublikowanym w kwietniu 2008 r. przez „Journal of Nutritional Science and Vitaminology” wykazane zostało, że suplementacja tokotrienoli zwiększa tolerancję na promieniowanie UVB, przez co zapobiega powstawaniu oparzeń słonecznych, a w badaniu M. Placzek i wsp. opublikowanym w lutym 2005 r. przez „Journal of Investigative Dermatology” wykazane zostało, że spożywanie przez 3 miesiące alfa-tokoferolu i witaminy C zwiększa odporność skóry na promieniowanie UVB, zapobiegając powstawaniu oparzeń słonecznych i uszkodzeniu DNA w skórze po wystawieniu na promieniowanie UVB.

Witamina E w żywności

Najbogatszymi źródłami witaminy E są oleje roślinne, nasiona i orzechy. Znajdziemy ją również w awokado, tłustych rybach i tranie. Trudno jest jednak zapewnić odpowiednią ilość pełnego spektrum tokoferoli i tokotrienoli. Badania przeprowadzone przez Instytut Żywności i Żywienia wykazały że 22% kobiet i aż 38% mężczyzn cierpi na niedobory witaminy E. Należy też wziąć pod uwagę, że najlepiej witamina E działa przy zapewnieniu odpowiedniego poziomu witaminy C, selenu, witamin z grupy B. Niedobór tych substancji odżywczych jest według Instytutu Żywności i Żywienia bardzo powszechny, np. na niedobór witaminy C cierpi 50% mężczyzn i 38% kobiet, niedobór witaminy B6 43% mężczyzn i aż 58% kobiet.

Kiedy E-rodziny jest w naszym życiu za mało

Niedobór witaminy E nie jest więc rzadkością, a jej efektywne wykorzystanie jest zmniejszone poprzez niedobory innych składników odżywczych działających z nią synergicznie. Szczególnie narażone na niedobory witaminy E są osoby chore na mukowiscydozę, celiakię, choroby wątroby. Problemy z odpowiednią ilością witaminy E mogą też mieć osoby na diecie niskotłuszczowej i osoby z zaburzeniami we wchłanianiu tłuszczów.

Objawy niedoboru witaminy E obejmują osłabienie mięśni – częste drżenie i drętwienie, trudności w chodzeniu, zaburzenia widzenia, podatność na infekcje i przewlekłe zmęczenie. Długoterminowy niedobór może prowadzić do anemii (niedokrwistości), chorób serca, poważnych problemów neurologicznych, ślepoty, otępienia i powodować niezdolność do pełnej koordynacji ruchów ciała.

Czasami bez E-rodziny

Przeciwwskazaniami do stosowania witaminy E jest zażywanie leków rozrzedzających krew, używanie insuliny i innych leków na cukrzycę oraz wysokie ciśnienie krwi. W tych przypadkach konieczna jest konsultacja lekarska i stała kontrola stanu zdrowia. Należy pamiętać, że witamina E działa efektywniej z witaminą C, witaminami z grupy B, selenem i witaminą A, która zapobiega utlenianiu tokoferoli i tokotrienoli. Witamina E może wpływać też na większe zapotrzebowanie na witaminę K. Nie należy przyjmować witaminy E razem z nieorganicznym żelazem, które ją dezaktywuje i błonnikiem, który znacząco zmniejsza jej wchłanianie.

Witamina E jest grupą silnych przeciwutleniaczy, z których najbardziej rozpowszechniony jest alfa-tokoferol, należy jednak pamiętać, że to nie jedna substancja składa się na witaminę E i tylko dostarczenie pełnego spektrum tokoferoli i tokotrienoli przynosi wiele korzyści naszym organizmom. Witamina E-kstra rodzina – najsilniejsza w pełnym składzie.

 

 

Holistic E-vitamin witamina E tokoferole tokotrienole